Prawnik wyjaśnia: Zaprzeczenie ojcostwa. Przepisy i procedury

Kodeks rodzinny i opiekuńczy ustanawia domniemanie, zgodnie z którym, jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji.

Jeżeli natomiast dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa, lecz po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa, domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża. Domniemanie to nie dotyczy przypadku, gdy dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą wyraził zgodę pierwszy mąż matki. Powyższe domniemania mogą zostać obalone tylko na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa.

Zgodnie z art. 63 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.

Mąż matki powinien wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa przeciwko dziecku i matce, a jeżeli matka nie żyje - przeciwko dziecku. Zaprzeczenie ojcostwa następuje przez wykazanie, że mąż matki nie jest ojcem dziecka. Najskuteczniejszą metodą wykazania, że mąż matki nie jest ojcem dziecka jest przeprowadzenie badań DNA. Może zdarzyć się sytuacja, w której to matka dziecka, albo dziecko wytoczą proces o zaprzeczenie ojcostwa męża matki. Jeżeli w takim przypadku mąż matki odmówi poddania się badaniu DNA, wówczas dopuszczalne jest obalenie domniemania ojcostwa męża matki wszystkimi innymi dowodami wykazującymi, że nie jest on ojcem dziecka, w tym także dowodami wykazującymi ojcostwo innego mężczyzny. W takiej sytuacji dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu z grupowego badania DNA matki, dziecka i domniemanego ojca dziecka, jeżeli wyrazi on na to zgodę. Wynik takiego badania wykazujący, że mężczyzna ten jest ojcem dziecka, pozwala uznać, iż wykazane zostało, że mąż matki nie jest ojcem dziecka. Zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne, jeżeli dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą mąż matki wyraził zgodę.

Również matka dziecka może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa swego męża w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziała się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Matka powinna wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa przeciwko mężowi i dziecku, a jeżeli mąż nie żyje - przeciwko dziecku.

Dziecko natomiast może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa dopiero po osiągnięciu pełnoletności. W takim przypadku powództwo może zostać wytoczone w ciągu roku od dnia, w którym dziecko dowiedziało się, że nie pochodzi od męża swojej matki. Jeżeli dziecko dowiedziało się o tej okoliczności przed dniem osiągnięcia pełnoletności, termin do wytoczenia powództwa biegnie od dnia osiągnięcia pełnoletności. Dziecko powinno wytoczyć powództwo przeciwko mężowi swojej matki i matce, a jeżeli matka nie żyje - przeciwko jej mężowi. Jeżeli mąż matki nie żyje, powództwo powinno być wytoczone przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.

Zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka, chyba że dziecko zmarło po wszczęciu postępowania. W razie śmierci dziecka, które wytoczyło powództwo, zaprzeczenia ojcostwa mogą dochodzić jego zstępni.

Zobacz też: