Błękitna Armia Hallera jechała przez Głogów!

Paweł Chruszcz z fundacji, będący miłośnikiem historii, postawił przed sobą trudne zadanie. Przez blisko rok wynajdywał wszelkie informacje o przejeździe Błękitnej Armii przez Głogów. Spędzał przy tym całe popołudnia, kupił kilkadziesiąt książek, w tym warte kilkaset złotych wydania wspomnień hallerczyków z lat 30-tych XX wieku i zgromadził w ten sposób spory materiał. Głogowianin ustalił, że pierwsze wagony z armią generała Hallera, jadące do Polski z Francji, wjechały na dworzec kolejowy w Głogowie w nocy z 19 na 20 kwietnia 1919 roku. W jednym z wagonów znajdował się sam generał. Przejazd całej formacji trwał do czerwca. W sumie przez nasze miasto przejechało kilkaset wagonów, na których znajdowali się nie tylko żołnierze, ale też czołgi, samoloty i inny sprzęt potrzebny odradzającemu się państwu.

„Czwartego dnia podróży koleją, we wtorek 22 kwietnia w południe ujrzeli mury Głogowa i Odrę. Był to jakoby przedsmak Polski. Ale do granicy był spory kawałek drogi, bo Traktat Wersalski nie wytyczył nam jeszcze zachodniej rubieży (...). Ale choć nie całym Wielkim Księstwem zawładnęła Rzeczpospolita, władał tam niepodzielnie duch polski mimo pruskich bagnetów. Bo oto, gdy tylko pociąg zjawiał się na stacyjkach zwalniając biegu, nagle spomiędzy żołnierzy niemieckich strzegących dworca, wyrywał się niejeden „Prusak” i wskakiwał co żywo do wagonu witany głośnym „hurra” przez Polaków. Zaczem zwracał się po raz ostatni do swoich byłych kolegów i wrzasnąwszy „A to macie ode mnie pierony na pamiątkę” ciskał w ich stronę pikelhaubę” (niemiecki hełm - dop. red.) - wspomina przejazd przez Głogów porucznik Ignacy Wieniewski.

Wiele innych relacji głogowianie będą mogli przeczytać na planszach specjalnej wystawy, którą przygotowuje Fundacja Bolesława Chrobrego. Odsłonięta zostanie ona 20 kwietnia w sukiennicach na rynku. Tego samego dnia planowany jest cały cykl wydarzeń. O godz. 9 w Miejskim Ośrodku Kultury wyświetlony zostanie film „Błękitna Armia 1917-1919”. O godz. 12 odsłonięta zostanie na dworcu kolejowym tablica upamiętniająca przejazd armii Hallera. Natomiast o godz. 16 w muzeum odbędzie się wykład dr. Rafała Sierchuły z IPN-u „Fenomen Armii Gen. Hallera”.

Warto dodać, że o przejeździe armii pisały również ówczesne gazety. W Ilustrowanym Kurierze Codziennym z 22 kwietnia 1919 można przeczytać o tym, że w Głogowie doszło do jedynego na trasie incydentu, kiedy to żołnierze niemieccy skierowali w stronę składu karabiny maszynowe, na co żołnierze Błękitnej Armii postawieni zostali w pogotowie bojowe i również ustawili karabiny. Na szczęście na tym się zakończyło.

Gazetowe wycinki będzie można również zobaczyć na przygotowanej wystawie.

- O tym, że armia Hallera przejeżdżała przez Głogów wiedziałem od kilku lat. Natknąłem się na krótką wzmiankę w materiałach Towarzystwa Ziemi Głogowskiej. Nie było jednak żadnych szczegółów. Dojrzewałem do tego tematu i wreszcie postanowiłem go zgłębić. I udało się. Nie sposób powiedzieć jaką radość sprawiało mi wynajdywanie kolejnych wzmianek o naszym mieście w relacjach i wspomnieniach z tamtych lat - mówi Paweł Chruszcz.

Zebrane przez niego książki przekazane zostaną bibliotece muzealnej. Fundacja Bolesława Chrobrego stworzy też stronę internetową z informacjami o przejeździe armii. Pojawi się ona pod adresem www.glogow.pl/blekitnaarmia.