Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Prawnik wyjaśnia: Wcześniejsza spłata kredytu konsumenckiego

Redakcja
Naszym czytelnikom doradza adwokat Kamil Gross z kancelarii adwokackiej na Starym Mieście w Głogowie.

Zaciągnięcie kredytu konsumpcyjnego często wiąże się z potrzebą chwili. Na przykład kiedy dojdzie do zalania naszego mieszkania musimy szybko przeprowadzić remont, aby nie doprowadzić do powstania pleśni. Remont wiąże się z koniecznością poniesienia często niemałych kosztów, a w danej chwili możemy nie dysponować wystarczającymi środkami. Zaciągamy więc kredyt konsumencki. Po niedługim jednak czasie nasza sytuacja finansowa poprawia się i chcemy spłacić kredyt przed terminem. Co w takiej sytuacji dzieje się z kosztami udzielenia kredytu? Czy mimo dokonania wcześniejszej spłaty poniesiemy wszystkie koszty kredytu wskazane w umowie?

Zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie. Aby określić, kto uznawany jest przez ustawę za konsumenta należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej „k.c.”). Zgodnie z art. 221 k.c. za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się także umowę o kredyt niezabezpieczony hipoteką, który jest przeznaczony na remont domu albo lokalu mieszkalnego, w tym w wysokości większej niż 255.550 zł. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki, umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego, umowę o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego, jeżeli konsument jest zobowiązany do poniesienia jakichkolwiek kosztów związanych z odroczeniem spełnienia świadczenia, umowę o kredyt, w której kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument zobowiązuje się do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia, umowę o kredyt odnawialny.

Zgodnie z art. 49 ust 1 i 2 ustawy o kredycie konsumenckim w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. W przypadku spłaty części kredytu przed terminem określonym w umowie powyższe zasady stosuje się odpowiednio.

Wcześniejsza spłata kredytu wiąże się więc ze zwolnieniem konsumenta z konieczności ponoszenia na rzecz kredytodawcy kosztów kredytu za czas, o który skrócony został okres spłaty zobowiązania Koszt kredytu ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu w stosunku do dokonanej wpłaty. Rozwiązanie to zwiększa atrakcyjność wcześniejszej spłaty kredytu. Takie rozwiązanie staje się bowiem bardziej opłacalne dla konsumenta i motywuje go do korzystania z niego w praktyce. Koszty, od których konsument zostaje zwolniony obejmują wszelkie świadczenia na rzecz kredytodawcy przekraczające wysokość kapitału. W razie spełnienia przez konsumenta świadczeń, które następnie utraciły podstawę prawną na podstawie art. 49 ww. ustawy, może on żądać ich zwrotu w ramach ogólnej konstrukcji świadczenia nienależnego (art. 410 k.c.). Zgodnie z tym przepisem świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Sąd Najwyższy w Uchwale z dnia 12 grudnia 2019 r., III CZP 45/19, LEX nr 2751805 wskazał, że przewidziane w art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1083) uprawnienie konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku jego spłaty w całości przed terminem określonym w umowie obejmuje także prowizję za udzielenie kredytu. Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 11 września 2019 r., C-383/18 w sprawie LEXITOR Sp. z o.o. przeciwko Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. Franciszka Stefczyka i in. wskazał, że art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48 w sprawie umów o kredyt konsumencki należy interpretować w ten sposób, że prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta.

Celem przepisu art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim jest ochrona ekonomicznych interesów kredytobiorcy, tak aby umowny układ kosztów związanych z kredytem konsumenckim nie powstrzymywał go od spłaty kredytu przed terminem. Art. 49 uniemożliwia kredytodawcy osiągnięcie korzyści finansowych związanych z kredytem naliczonych za okres, w którym kredytobiorca - wskutek przedterminowej spłaty - faktycznie z kredytu nie skorzystał. W przepisie tym chodzi o wszelkie świadczenia wchodzące w skład całkowitego kosztu kredytu, np. odsetki, prowizje, opłaty, koszty usług dodatkowych. Nie obejmuje jednak prowizji przygotowawczej, która stanowi wynagrodzenie kredytodawcy za czynności związane z zawarciem umowy o kredyt konsumencki. Prowizja taka nie zależy od okresu kredytowania. W wyniku przedterminowej spłaty kredytu kredytobiorca przestaje być zobowiązany do uiszczenia świadczeń, które określa art. 49 ust. 1, naliczonych za okres od dnia spłaty do umownego terminu zwrotu kredytu. Jeżeli kredytobiorca uprzednio uiścił te świadczenia np. zapłacił odsetki z góry za cały okres kredytowania, to w tym zakresie odpada podstawa prawna świadczeń, a kredytodawca jest zobowiązany do ich zwrotu. Zgodnie z art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim kredytodawca jest zobowiązany do rozliczenia z konsumentem kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości.

Więcej porad prawnych

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na glogow.naszemiasto.pl Nasze Miasto