Prawnik wyjaśnia: Sprawdź, jak prawidłowo należy napisać pozew

W szyscy zdajemy sobie sprawę, że zdarzają się problemy prawne, które z uwagi na stopień skomplikowania z reguły nie wymagają fachowej pomocy adwokata lub radcy prawnego. Nie ma przecież jakiegoś generalnego obowiązku (poza enumeratywnie wymienionymi w ustawie przypadkami) występowania do sądu za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika.

Jeżeli jednak nie korzystamy z takiej pomocy, musimy zwrócić szczególną uwagę na to jak konstruujemy pozew i inne pisma w naszej sprawie. Przepisy dotyczące zasad formułowania pozwów i innych pism procesowych obowiązują wszystkie strony postępowania niezależnie od tego czy występują same czy są reprezentowane przez adwokata lub radcę prawnego.

Pozew musi spełniać konkretne warunki

Pozew, który kierujemy do sądu musi spełniać ściśle określone wymagania. Określone one zostały Kodeksie postępowania cywilnego. I tak, zgodnie z art. 187 § 1 k.p.c. pozew powinien spełniać warunki pisma procesowego. Jakie to warunki? To określa nam art. 126 § 1 k.p.c., a mianowicie: każde pismo procesowe powinno zawierać oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich pełnomocników (jeżeli zostali ustanowieni), oznaczenie rodzaju pisma (czyli określenie, czy jest to pozew, wniosek, pismo procesowe, apelacja itp.), osnowę wniosku lub oświadczenia i dowody na poparcie przytoczonych okoliczności, podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego (np. matki lub ojca w przypadku małoletniego dziecka, które jest powodem w sprawie) lub pełnomocnika, a także wymienienie pism, które załączamy.

Jak należy podać wartość sporu lub wartości przedmiotu?

Gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem procesowym w sprawie (np. pozew, wniosek), powinno ponadto zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy stron, oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy przedstawicieli ustawowych i pełnomocników stron, numer PESEL lub NIP powoda jeżeli jest osobą fizyczną, a jeżeli nie jest osobą fizyczną - numer w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), a w przypadku braku takiego numeru, numer w innym właściwym rejestrze. Wszystkie dalsze pisma procesowe, czyli wnoszone na dalszym etapie postępowania sądowego powinny zawierać sygnaturę akt, a więc po prostu numer sprawy nadawany przez sąd każdej sprawie indywidualnie.

Nie można też zapomnieć o podaniu wartości przedmiotu sporu (w pozwie lub wniosku) lub wartości przedmiotu zaskarżenia (w apelacji lub zażaleniu). Podaje się ją jeżeli od niej zależy właściwość rzeczowa sądu, wysokość opłaty lub dopuszczalność środka odwoławczego, a przedmiotem sprawy nie jest oznaczona kwota pieniężna. Wartość przedmiotu sporu lub zaskarżenia podaje się w złotych, zaokrąglając w górę do pełnego złotego. W sprawach o zapłatę od wartości przedmiotu sporu wskazanej w pozwie liczy się opłatę jaką należy wnieść do sądu równocześnie ze złożeniem pozwu. Jest to 5% tej wartości, chyba że np. wnosimy o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym (wtedy jest to 1,25 proc.). Wniesienie prawidłowej opłaty jest bardzo ważne, bowiem sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata.

Oryginał czy kopia? Jakie dokumenty są wymagane?

Do pisma procesowego należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom. Co do zasady w sądzie przedstawia się oryginały dokumentów. Jednakże zamiast oryginału dokumentu można złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem lub radcą prawnym. Takie poświadczenie zgodności z oryginałem ma charakter dokumentu urzędowego.

Oprócz powyżej opisanych kwestii dotyczących pisma procesowego, pozew powinien także zawierać dokładnie określone żądanie, przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu, informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia. Pozew może zawierać także wnioski o zabezpieczenie powództwa, nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności, przeprowadzenie rozprawy w nieobecności powoda, a także wnioski służące do przygotowania rozprawy takie jak np. wezwanie na rozprawę wskazanych świadków i biegłych, dokonanie oględzin, polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dokumentu będącego w jego posiadaniu, zażądanie na rozprawę dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich.

Kiedy pismo procesowe może być zwrócone?

Jeżeli wadliwie skonstruujemy pismo procesowe (w tym także pozew), w ten sposób, że nie może ono otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych lub jeżeli od pisma nie uiścimy należnej opłaty, przewodniczący składu sędziowskiego wezwie nas, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie tygodniowym. Jeżeli w tym terminie nie poprawimy lub uzupełnimy pisma, przewodniczący zwróci je. W Takim przypadku pismo nie wywoła żadnych skutków procesowych. Natomiast mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go przez sąd we właściwym trybie