Prawnik wyjaśnia: Rozwiązanie małżeństwa z obywatelem Ukrainy

W dniu 24 maja 1993 r. w Kijowie została zawarta umowa między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych. Zawierając umowę Państwa-Strony umowy kierowały się pragnieniem rozwoju przyjaznych stosunków między obydwoma Państwami oraz dążyły do pogłębiania i doskonalenia wzajemnej współpracy w dziedzinie stosunków prawnych.

Zgodnie z umową obywatele jednej umawiającej się Strony korzystają na terytorium drugiej umawiającej się Strony z takiej samej ochrony prawnej w sprawach osobistych i majątkowych. Obywatele jednej umawiającej się Strony mają prawo swobodnego i nieskrępowanego zwracania się do organów drugiej umawiającej się Strony właściwych w sprawach cywilnych i karnych, występowania przed nimi, wytaczania powództw, składania wniosków, jak również dokonywania innych czynności procesowych na tych samych warunkach, co obywatele tej drugiej umawiającej się Strony. Sprawami cywilnymi w rozumieniu umowy są również sprawy rodzinne i pracownicze.

Sądy i prokuratury umawiających się Stron udzielają sobie wzajemnej pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych. Inne organy właściwe w sprawach cywilnych i karnych, zwracają się o udzielenie pomocy prawnej za pośrednictwem swych organów wymiaru sprawiedliwości. W sprawach objętych umową organy wymiaru sprawiedliwości porozumiewają się za pośrednictwem organów centralnych. Organami centralnymi są: ze strony Rzeczypospolitej Polskiej - Ministerstwo Sprawiedliwości, a ze strony Ukrainy - Ministerstwo Sprawiedliwości i Generalna Prokuratura.

W sprawach objętych umową wnioski sporządza się w języku urzędowym Strony wzywającej, dołączając tłumaczenie na język urzędowy Strony wezwanej albo na język angielski lub rosyjski.

Formę zawarcia małżeństwa określa prawo tej umawiającej się Strony, na której terytorium małżeństwo jest zawierane. Przesłanki zawarcia małżeństwa ocenia się dla każdej z osób zawierających małżeństwo według prawa tej Umawiającej się Strony, której osoba ta jest obywatelem.

Rozwód podlega prawu tej umawiającej się Strony, której obywatelami są małżonkowie w chwili wszczęcia postępowania. Jeżeli w chwili wszczęcia postępowania jeden z małżonków jest obywatelem jednej umawiającej się Strony, drugi zaś - obywatelem drugiej umawiającej się Strony, to rozwód podlega prawu tej umawiającej się Strony, na której terytorium mają oni miejsce zamieszkania. Jeżeli jeden z małżonków ma miejsce zamieszkania na terytorium jednej umawiającej się Strony, a drugi na terytorium drugiej umawiającej się Strony, właściwe jest prawo tej umawiającej się Strony, przed której organem toczy się postępowanie. W sprawach o rozwód w przypadku, gdy małżonkowie są obywatelami jednego państwa właściwy jest organ tego państwa. Jeżeli jeden z małżonków jest obywatelem jednego z państw, a drugi małżonek drugiego z państw, właściwy jest organ tego państwa, na którego terytorium małżonkowie mają miejsce zamieszkania. Jeżeli jeden z małżonków ma miejsce zamieszkania na terytorium jednego państwa, a drugi - na terytorium drugiego państwa, właściwe są organy obu Umawiających się Stron. Sąd właściwy do orzekania w sprawie o rozwód jest również właściwy do orzekania o władzy rodzicielskiej i alimentach na rzecz małoletnich dzieci.

Podsumowując: jeżeli jeden z małżonków jest obywatelem Ukrainy, a drugi obywatelem Polski, to rozwód podlega prawu tego państwa, w którym mają oni miejsce zamieszkania. Jednak jeżeli jeden z małżonków mieszka w Polsce, a drugi mieszka w Ukrainie właściwe będzie prawo kraju, w którym toczy się postępowanie rozwodowe. Jednocześnie, sądem właściwym do rozpoznania sprawy w takim przypadku będzie sąd państwa, w którym oboje małżonkowie mają wspólne miejsce zamieszkania, a jeżeli jeden mieszka w Polsce, a drugi w Ukrainie właściwe będą organu obu państw. Gdy natomiast obydwoje małżonkowie są obywatelami Ukrainy, właściwy do prowadzenia sprawy rozwodowej będzie sąd w Ukrainie. Sąd będzie w takim przypadku prowadził postępowanie rozwodowe na podstawie prawa ukraińskiego.

Zobacz też: WIELKIE ARCHIWUM PORAD PRAWNYCH