Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Prawnik wyjaśnia: Dochodzenie alimentów za granicą

Kamil Gross
Naszym czytelnikom doradza adwokat Kamil Gross.

Wielu członków polskich rodzin pozostaje poza granicami Polski w celach zarobkowych. Niewątpliwie rozłąka małżonków przyczynia się do rozkładu pożycia małżeńskiego. Dochodzi wtedy do rozwodu, który pociąga za sobą obowiązek alimentacyjny wobec małoletnich dzieci, a czasami także wobec drugiego małżonka. Uzyskanie rozwodu i tytułu wykonawczego w zakresie obowiązku alimentacyjnego może jednak w takim przypadku okazać się niewystarczające do skutecznego dochodzenia roszczeń alimentacyjnych. Alimenty trzeba bowiem wyegzekwować. Co zrobić, gdy małżonek zobowiązany do alimentacji nie posiada majątku w Polsce, nie rozlicza się z podatku w Polsce, a przebywa i pracuje jedynie za granicą?

W takim przypadku postępowanie egzekucyjne należy skierować za granicę. Takiego postępowania egzekucyjnego nie może prowadzić polski komornik sądowy. Postępowania zagraniczne w państwach członkowskich UE reguluje Rozporządzenie Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy z zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz.U.UE L z dnia 10 stycznia 2009 r.). Przedmiotowe rozporządzenie odnosi się do dłużników przebywających w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Rozporządzenie Rady (WE) Nr 4/2009 obowiązuje w stosunku do Polski od dnia 18 czerwca 2011 r. i obejmuje w swym zakresie pomoc w dochodzeniu roszczeń we wszystkich tych postępowaniach, w których ustalono obowiązek alimentacyjny, a które zostały wszczęte w dniu i po dniu wejścia Polski do Unii Europejskiej tj. 1 maja 2004 r.

Alimenty mogą być egzekwowane za granicą, nawet jeśli wierzyciel (uprawniony do alimentacji) nie zna adresu dłużnika (zobowiązanego do alimentacji). Koniecznym jest jednak uprawdopodobnienie przez wierzyciela miejsca pobytu dłużnika w jednym z krajów UE. Ponadto wierzyciel może również samodzielnie wystąpić z wnioskiem do konsulatu polskiego w innym państwie członkowskim o udzielnie informacji o adresie dłużnika, jego pracodawcy lub podanie innych danych dotyczących dłużnika, argumentując to celami związanymi z egzekucją należności pieniężnych i powołując się na orzeczenie sądowe zasądzające alimenty.

W celu wszczęcia procedury egzekucji alimentów za granicą należy złożyć do Sądu Okręgowego właściwego według miejsca pobytu wierzyciela wniosek o wykonanie orzeczenia w sprawie zobowiązań alimentacyjnych. Do wszczęcia procedury wymagane są następujące dokumenty:

  • wniosek do Prezesa właściwego Sądu Okręgowego w sprawie udzielenia pomocy w dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą;
  • wniosek w sprawie uzyskania świadczeń alimentacyjnych (na formularzu, który stanowi załącznik nr VI Rozporządzenia Rady (WE) Nr 4/2009) – należy wypełnić część B od pkt 7-14, podpisać formularz w dwóch wersjach językowych;
  • pełnomocnictwo upoważniające organ zagraniczny do prowadzenia w imieniu wierzyciela egzekucji świadczeń alimentacyjnych (dotyczy Republiki Czeskiej, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej);
  • oryginał zupełnego odpisu aktu urodzenia dziecka (gdy dziecko pochodzi ze związku pozamałżeńskiego);
  • oryginał skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka (gdy dziecko pochodzi ze związku małżeńskiego);
  • odpis wyroku zasądzającego alimenty wraz ze stwierdzeniem jego prawomocności i wykonalności lub odpis protokołu zawierającego treść ugody sądowej wraz ze stwierdzeniem jego wykonalności (wyrok z klauzulą wykonalności nie ma zastosowania, gdyż obowiązuje wyłącznie na terytorium Polski)
  • zaświadczenie o nauce lub kontynuowaniu nauki (gdy dziecko ma powyżej 16 roku życia);
  • szczegółowe zestawienie zaległości alimentacyjnych;
  • informacja dot. rachunku bankowego, na który będą przekazywane ewentualnie wyegzekwowane od dłużnika alimenty;
  • kserokopia dowodu osobistego wierzyciela (przedstawiciela ustawowego osób uprawnionych do alimentów lub pełnoletniego dziecka).

Po przedstawieniu wymaganych dokumentów Sąd Okręgowy ustali organ centralny za granicą, któremu wniosek zostanie przekazany. Wniosek podlega prawu państwa, na terytorium którego alimenty mają być egzekwowane. Organ w innym państwie członkowskim, do którego został skierowany wniosek, potwierdza jego wpływ w terminie 30 dni od dnia otrzymania oraz zawiadamia o podjętych wstępnych działaniach i wzywa o dodatkowe dokumenty lub informacje, jeśli okażą się potrzebne. Po upływie kolejnych 30 dni organ informuje sąd polski o stanie zaawansowania sprawy.

Szanse na zaspokojenie wierzyciela alimentacyjnego są duże, ponieważ w przeważającej większości dłużnicy pracują legalnie i ujawniają swoje dochody, rejestrując się w zagranicznych organach rentowych i skarbowych. Istotnym jest, że wierzyciel alimentacyjny nie jest obciążany kosztami takiego postępowania i nie ma obowiązku tłumaczyć składanych w sądzie dokumentów na język urzędowy państwa, w którym dłużnik przebywa.

Powyższe zasady dotyczą dochodzenia roszczeń alimentacyjnych w krajach członkowskich UE. W przypadku dłużników, którzy zamieszkują poza obszarem Unii Europejskiej, bądź w sytuacji, gdy orzeczenie ustalające obowiązek alimentacyjny zapadło w postępowaniu sądowym wszczętym przed dniem wejścia Polski do UE tj. 01 maja 2004 r. zastosowanie mają postanowienia Konwencji o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą, podpisanej w Nowym Jorku dnia 20 czerwca 1956 r. W takim przypadku do wszczęcia procedury wymagane są następujące dokumenty:

  • wniosek do Prezesa Sądu Okręgowego w sprawie udzielenia pomocy w dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą;
  • wniosek w sprawie uzyskania świadczeń alimentacyjnych;
  • pełnomocnictwo upoważniające organ zagraniczny do prowadzenia w imieniu wierzyciela egzekucji świadczeń alimentacyjnych podpisane w obecności notariusza;
  • oryginał zupełnego odpisu aktu urodzenia dziecka;
  • odpis wyroku zasądzającego alimenty wraz ze stwierdzeniem jego prawomocności i wykonalności lub odpis protokołu zawierającego treść ugody sądowej wraz ze stwierdzeniem jego wykonalności (wyrok z klauzulą wykonalności nie ma zastosowania, gdyż obowiązuje wyłącznie na terytorium Polski);
  • zaświadczenie o nauce lub kontynuowaniu nauki (gdy dziecko ma powyżej 16 roku życia);
  • szczegółowe zestawienie zaległości alimentacyjnych;
  • informacja dot. rachunku bankowego, na który będą przekazywane ewentualnie wyegzekwowane od dłużnika alimenty;
  • kserokopia dowodu osobistego wierzyciela (przedstawiciela ustawowego osób uprawnionych do alimentów lub pełnoletniego dziecka).

W sytuacji, gdy postanowienia Rozporządzenia Rady (WE) Nr 4/2009 oraz Konwencji nie mają zastosowania, pomoc w dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą, możliwa jest w oparciu o umowy dwustronne obowiązujące pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a np. Ukrainą, Republiką Armenii, czy Federacją Rosyjską. W takim przypadku wymagane są takie same dokumenty, jak w przypadku wszczęcia procedury przeciwko dłużnikom przebywającym w jednym z państw członkowski UE (patrz wyżej).

W pozostałych przypadkach, pomoc możliwa jest w oparciu o tzw. „zasady wzajemności”, ogłoszone w komunikatach Ministra Sprawiedliwości, co ma miejsce chociażby w odniesieniu do tych dłużników, którzy zamieszkują lub mają miejsce pobytu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej lub w Kanadzie.

Czytaj również:

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na glogow.naszemiasto.pl Nasze Miasto