Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Powstaje internetowa baza danych o głogowskich osadnikach

Grażyna Szyszka
W tle aleja Wolności
W tle aleja Wolności
Zespół w składzie Mateusz Zieliński (25 l.) z Towarzystwa Ziemi Głogowskiej i Norman Surmaj (20 l.) pracują nad projektem „Pionierzy”, który ma ocalić od zapomnienia świadectwa heroizmu pierwszych osadników. Ma też uczcić pamięć ludzi, którzy opuszczali swe domy i ruszali do Głogowa, gdzie na powojennych gruzach budowali swoje życie.

Według założeń, ma do tego posłużyć budowana od kilku lat największa w mieście interaktywna baza poświęcona rocznikom 1945- 50. Punktem wyjścia projektu i priorytetową sprawą, od której zaczęli jego autorzy było odnalezienie grobów osadników. A to, jak się okazało, na początku wcale nie było takie proste, ponieważ znali zaledwie kilkanaście mogił.

- Obecnie projekt „Pionierzy” to ponad 200 odnalezionych miejsc pochówku, kilkaset zdjęć i materiałów, dokumentów oraz filmy z samymi pionierami - mówi Mateusz Zieliński. - Nie tylko o tych najważniejszych, urzędnikach tworzących ówczesną władzę, lecz także o tych, o których już dawno zapomniano, o ludziach tworzących całe zaplecze na nowo odradzającego się miasta. Robotnicy, hotelarze, handlowcy i wielu innych. Ponieważ to właśnie bez tych ludzi, bez ich pracy i poświęcenia miasto w najtrudniejszym dla siebie okresie nie mogłoby normalnie funkcjonować. Chcemy ich na nowo przypomnieć światu. Na nowo dać im twarze oraz pokazać, jak wyglądali. Postaramy się odnaleźć ich jak najwięcej - dodaje.

Młodym ludziom udało się między innymi ustalić, że na cmentarzu przy ul. Legnickiej spoczywa ponad 50 osadników. Jednym z nich jest zmarły w latach 80. XX wieku Stanisław Wyrzykowski. Po wojnie referent aprowizacji handlu w zarządzie miasta. Społecznie zwoził z pobliskich wsi żywność i rozdawał ją bezpłatnie mieszkańcom, także Niemcom, którzy nie zostali jeszcze deportowani. Na tym samym cmentarzu spoczywają też: Józef Walenty Łukaszczyk, organizator posterunku milicji, Nikodem Piotrowski z pierwszego zarządu miasta i Adam Królak, zasłużony działacz kultury. To on napisał we wspomnieniach o Stanisławie Wyrzykowskim, że koniem siwkiem zwoził ze wsi żywność do miasta i zwierzę z wyczerpania padło przed budynkiem zarządu.

Pozyskane materiały (kontakty z rodzinami pionierów, zdjęcia oraz dokumenty) mają się znaleźć w pierwszej w Głogowie poświęconej osadnikom wielkiej interaktywnej bazie danych. Będzie ona zawierać wszystkie dostępne obecnie oraz nowo zebrane i uzupełniane wspomnienia ludzi, dokumenty, a także filmy wspomnieniowe z osadnikami pozyskane w ramach współpracy z Działem Historii Mówionej.

- Są to między innymi ponad godzinne nagrania z paniami Izą Dec i Ireną Zawiejową, które pracowały w zarządzie miasta razem z pierwszym burmistrzem Hoinką. Mamy też film z Józefem Karolczakiem, przybyłym do miasta w 1945 roku i z panią Barbarą Olejnik, córką pierwszego komendanta MO, która przyjechała do Głogowa około 10 maja 1945 roku. Zebraliśmy też blisko 800 opracowanych biogramów pionierów z okresu 1945 - 50, a kilkaset kolejnych jest w opracowaniu. Posiadamy też wiele rewelacyjnych zdjęć i filmów - dodaje koordynator projektu.

Na stronie, która według zapowiedzi, ma ruszyć w przyszłym roku, znajdzie się także wiele innych ciekawych rzeczy, między innymi interaktywna mapa miasta z najważniejszymi punktami oraz wydarzeniami z okresu pierwszych lat osadnictwa wraz z mapami cmentarzy, a także z zaznaczonymi na nich miejscami pochówków osadników. Strona ma się rozwijać przy współpracy rodzin pionierów. Ma temu służyć specjalna zakładka, w której ludzie sami będą mogli uzupełniać informacje o swoich bliskich.

- Cieszę się, że powstaje także internetowa Encyklopedia Pionierów Ziemi Głogowskiej, którą być może uda się kiedyś na publikację - dodaje Mateusz Zieliński. - Uważam, że w naszym mieście brakuje upamiętnienia tych ludzi przez miasto. Zasługują na swoją ulicę, pomnik czy skwer.

Strona, nad którą pracuje Mateusz Zieliński będzie mieć adres: www.projektpionierzy.pl. Mateusz Zieliński zamierza złożyć wniosek o jej dofinansowanie z otwartego konkursu ofert kulturalnych.

Zarys tła historycznego

Już drugiego maja 1945 roku do miasta przybyła pierwsza tzw. Grupa Kielecka - pracownicy administracji powiatowej z Pełnomocnikiem na Obwód III Głogów Władysławem Marcem na czele w liczbie 23 osób. Z uwagi na zniszczenia miasta urządzili swoje biura w Krzepowie.

26 maja 1945 roku przybywa do Głogowa druga grupa tzw. Grupa Jarocińska - na czele z pierwszym powojennym burmistrzem Eugeniuszem Hoinką oraz jego zastępcą, kronikarzem miasta Adamem Królakiem. Z członków tej 22 osobowej grupy utworzono później pierwszy powojenny Zarząd Miasta Głogowa.

Mateusz Zieliński, koordynator programu twierdzi, że dotarł do niezbitych dowodów na to, iż podawany od 72 lat skład Grupy Jarocińskiej wyglądał inaczej, było tam więcej osób niż to podawano.

Kolejną ciekawostką odkrytą przez „Projekt Pionierzy” jest także to, że skład delegacji z Burmistrzem Hoinką, który przyjechał 10 maja 1945 roku, aby uroczyście przejąć miasto z rąk radzieckich wyglądał również inaczej, niż jest to podawane, ponieważ brakuje tam kilku osób.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Filip Chajzer o MBTM

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na glogow.naszemiasto.pl Nasze Miasto