Policja zatrzymała mojego męża. Co robić? [PRAWNIK RADZI]

Organy ścigania, a więc przede wszystkim Policja, w celu wykrywania sprawców przestępstw i pociągania ich do odpowiedzialności karnej mają prawo zatrzymywać osoby podejrzane. Jeżeli ktoś znajdzie się w takiej sytuacji - zostanie zatrzymany przez Policję, ważne jest żeby wiedział jakie prawa mu przysługują. Policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo, a zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia się tej osoby albo zatarcia śladów przestępstwa bądź też nie można ustalić jej tożsamości. Ponadto Policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie z nią zamieszkującej, a zachodzi obawa, że ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa grozi. Policja w każdym przypadku zatrzyma osobę podejrzaną, jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie, że popełniła ona przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej przy użyciu broni palnej, noża lub innego niebezpiecznego przedmiotu. W przypadku zatrzymania, osobę zatrzymana Policja ma obowiązek natychmiast poinformować o przyczynach zatrzymania i o przysługujących jej prawach, w tym także o prawie do skorzystania z pomocy adwokata lub radcy prawnego oraz do dostępu do pierwszej pomocy medycznej. Z zatrzymania Policja ma obowiązek sporządzić protokół, którego odpis powinien zostać doręczony zatrzymanemu. Na żądanie osoby zatrzymanej organy ścigania mają obowiązek niezwłocznie umożliwić nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym, np. poprzez połączenie telefoniczne lub za pośrednictwem poczty elektronicznej (e-mail). Należy zauważyć, że takie żądanie trzeba funkcjonariuszowi zgłosić, a więc najzwyczajniej powiedzieć, że żąda się umożliwienia kontaktu z adwokatem. Zatrzymany ma również prawo do przeprowadzenia bezpośredniej rozmowy z adwokatem w miejscu, gdzie przebywa zatrzymany. Tylko w wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, organ ścigania może zastrzec, że przy rozmowie z adwokatem będzie obecny funkcjonariusz. Policja nie może jednak zatrzymanemu odmówić kontaktu z adwokatem. W przypadku zatrzymania osobie zatrzymanej przysługuje prawo wniesienia zażalenia na zatrzymanie do sądu. W zażaleniu można domagać się zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości zatrzymania. Takie zażalenie sąd ma obowiązek rozpoznać niezwłocznie. W przypadku stwierdzenia przez sąd bezzasadności lub nielegalności zatrzymania, sąd zarządza natychmiastowe zwolnienie osoby zatrzymanej. Osobę zatrzymaną należy natychmiast zwolnić, gdy ustanie przyczyna zatrzymania, a także jeżeli w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania osoba zatrzymana nie zostanie przekazana do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Jeżeli po przekazaniu do dyspozycji sądu, w ciągu 24 godzin osobie zatrzymanej nie doręczono postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania, należy ją zwolnić. Tak więc zatrzymanie osoby może trwać najdłużej 72 godziny. Jeżeli po tym czasie nie zostanie wydane postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, osoba taka musi zostać zwolniona. Zatrzymany może także żądać, aby Policja zawiadomiła o jego zatrzymaniu osobę najbliższą dla zatrzymanego lub inną osobę wskazaną przez niego, organ prowadzący postępowanie w innej sprawie, czyli np. sąd lub prokuraturę, pracodawcę, szkołę lub uczelnię.

STRONA INTERNETOWA ADWOKATA KAMILA GROSSA

Jak więc widać, Policja może dokonać zatrzymania jedynie w stosunku do osoby, która przypuszczalnie popełniła przestępstwo. Jednocześnie musi występować obawa ucieczki tej osoby albo zatarcia śladów przestępstwa. Jeżeli takiej obawy nie ma, zatrzymanie jest niedopuszczalne. Przypuszczenie, że dana osoba popełniła przestępstwo musi być uzasadnione. Oznacza to, że organy ścigania muszą dysponować takimi dowodami, które z dużym prawdopodobieństwem wskazują na fakt popełnienia przestępstwa przez tą konkretną osobę. Uprawnienie do zatrzymania przysługuje nie tylko Policji, ale także np. Straży Granicznej czy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW). Obawa ucieczki może być uzasadniona np. zatrzymaniem osoby podejrzanego w wyniku pościgu. Także zachowanie samej osoby podejrzanej, może uzasadniać obawę ucieczki np., gdy będzie podejmować kroki zmierzające do opuszczenia swojego miejsca zamieszkania, zwłaszcza gdy będzie ono miało charakter niespodziewany i nie będzie uzasadnione niczym racjonalnym. Ciekawe orzeczenie w tym zakresie wydał Sąd Apelacyjny w Katowicach (postanowienie z 10 marca 2010 r., II AKz 145/10) w którym wyraził pogląd, że w sytuacji, gdy do zatrzymania doszło w miejscu zamieszkania i nie znaleziono w mieszkaniu zatrzymanego jakichkolwiek dowodów świadczących o tym, aby planował ucieczkę, w postaci chociażby fałszywych dokumentów czy też biletów na podróż, nie można uznać za realną obawę ucieczki lub ukrycia się.

Podstawy do zatrzymania osoby muszą być obiektywne, tzn. nie mogą występować jedynie w odczuciu organów ścigania. W praktyce jednak ciężko jest przeciwdziałać bezprawnym zatrzymaniom. Służy temu powyżej opisana możliwość wniesienia zażalenia do sądu. Jest to jednak działanie następcze, które nie powoduje że osoba podejrzana nie zostanie przez Policję zabrana i zatrzymana. W przypadku nielegalności zatrzymania istotnym jest odpowiednie sporządzenie zażalenia, w którym wskażemy wszystkie nieprawidłowości, a być może wskażemy także dowody na poparcie swoich twierdzeń. Pomóc nam w tym może adwokat lub radca prawny. W przypadku zatrzymania osoby nam bliskiej należy jak najszybciej skontaktować się z adwokatem, który uda się do miejsca, w którym znajduje się zatrzymany. Najlepiej wybrać adwokata, który zajmuje się sprawami karnymi oraz do którego mamy zaufanie. Organy ścigania mają obowiązek umożliwić adwokatowi bezpośrednią rozmowę z zatrzymanym. Zatrzymany może udzielić adwokatowi pełnomocnictwa do występowania w jego sprawie. Wtedy adwokat będzie mógł zbadać okoliczności zatrzymania i w razie potrzeby sporządzić profesjonalne zażalenie do sądu. W przypadku przedstawienia zatrzymanemu zarzutów adwokat działający w charakterze pełnomocnika może stać się obrońcą podejrzanego w dalszych czynnościach postępowania karnego.