Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Po co Polsce Prezydent? Kompetencje Prezydenta RP

OPRAC.: Redakcja
123rf
Polityczne hasła kandydatów to jedno, a kompetencje prezydenckie zapisane w ustawach to drugie. Nie zapominajmy o tym, co – zgodnie z polskim prawem – może Prezydent RP. W artykule znajdziesz podsumowanie kompetencji prezydenckich – weź je pod uwagę w dniu, w którym pójdziesz na głosowanie.

Prezydent RP to najwyższy przedstawiciel polskich władz

Prezydent RP jest najwyższym przedstawicielem polskich władz. Stanowi gwarant władzy państwowej, jest najwyższym organem państwa w zakresie władzy wykonawczej, ponadto czuwa nad przestrzeganiem postanowień i przepisów Konstytucji. Prezydent jest zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Szczegółowe kompetencje Prezydenta RP można pogrupować na:

  • kompetencje związane ze stosunkami międzynarodowymi,
  • kompetencje związane z wojskowością,
  • kompetencje dotyczące uchwalonych ustaw,
  • kompetencje związane z orderami i odznaczeniami,
  • kompetencje związane z nominacjami,
  • kompetencje związane z desygnowaniem i powoływaniem Premiera i Rady Ministrów,
  • kompetencje związane z Radą Gabinetową,
  • kompetencje związane z nadawaniem obywatelstwa,
  • kompetencje dotyczące aktów urzędowych,
  • prawo łaski.

Kompetencje Prezydenta RP związane ze stosunkami międzynarodowymi

Prezydent RP jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej – uosabia państwo na arenie międzynarodowej, szczególnie w kontaktach z innymi państwami oraz organizacjami międzynarodowymi, w tym np. z NATO lub ONZ. Reprezentacja ta dotyczy nie tylko sytuacji wymuszonych przez prawo krajowe lub międzynarodowe, ale także przez stosunki dyplomatyczne.

Prezydent RP m.in.:

  • ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, o czym zawiadamia Sejm i Senat,
  • mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych,
  • przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw oraz organizacji międzynarodowych.

Kompetencje Prezydenta RP związane z wojskowością

Prezydent RP, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, zatwierdza strategię bezpieczeństwa narodowego, plany krajowych ćwiczeń systemu obronnego, postanawia o wprowadzeniu lub zmianie określonego stanu gotowości obronnej państwa.

Prezydent RP może zarządzić powszechną lub częściową mobilizację oraz użycie Sił Zbrojnych do obrony RP. Decyduje też o wysłaniu wojska polskiego za granicę. Ponadto to on nadaje stopnie wojskowe i w razie zagrożenia może wprowadzić stan wojenny lub stan wyjątkowy.

Kompetencje Prezydenta RP wobec uchwalonych ustaw

Zgodnie z art. 122 Konstytucji warunkiem wejścia w życie każdej ustawy jest podpisanie jej przez Prezydenta RP.

Jeśli głowa państwa ma wątpliwości wobec którejś z ustaw, może ją zawetować lub odesłać do rozpatrzenia Trybunałowi Konstytucyjnemu.

Ponadto Konstytucja umożliwia prezydentowi wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego nie tylko z projektem ustawy, ale także z już obowiązującą ustawą. Odpowiedni wniosek Prezydent może złożyć w dowolnym czasie nawet wobec umowy międzynarodowej lub rozporządzenia.

Kompetencje Prezydenta RP związanie z orderami i odznaczeniami

Prezydent RP nadaje ordery i odznaczenia, w tym m.in:

  • Order Orła Białego, Order Odrodzenia Polski, Order Krzyża Wojskowego, Order Krzyża Niepodległości, Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej;
  • Krzyż Wolności i Solidarności, Krzyż Zasługi, Krzyż Zasługi za Dzielność, Krzyż Zesłańców Sybiru, Krzyż Wschodni, Krzyż Zachodni, Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości, Medal za Ofiarność i Odwagę, Medal za Długoletnią Służbę, Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie, Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości;
  • Krzyż Wojskowy, Order Wojenny Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, Krzyż Zasługi z Mieczami.

Ordery i odznaczenia mogą być nadawane także pośmiertnie.

Prezydent RP może też podjąć decyzję o pozbawieniu orderów i odznaczeń.

Kompetencje Prezydenta RP związane z nominacjami

Zgodnie z at. 25 ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki Prezydent RP nadaje stopnie profesorskie pracownikom nauki i sztuki oraz nauczycielom akademickim.

Ponadto Prezydent RP powołuje do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego: Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych oraz sądów wojskowych.

Głowa państwa nadaje także stopnie generalskie oficerom WP.

Kompetencje Prezydenta RP związane z desygnowaniem i powoływaniem Premiera i Rady Ministrów

Desygnowany Premier proponuje Prezydentowi skład Rady Ministrów. Następnie Prezydent dokonuje aktu powołania Premiera i pozostałych członków Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów.

Premier, w ciągu 14 dni od dnia powołania przez Prezydenta, przedstawia Sejmowi program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. 

Zmian na stanowiskach poszczególnych ministrów, w toku pracy Rządu, dokonuje Prezydent na wniosek Premiera. 

Kompetencje związane z Radą Gabinetową

Prezydent może – w sprawach szczególnej wagi – zwołać Radę Gabinetową. Tworzy ją Rada Ministrów, przewodniczy jej głowa państwa.

Stanowiska Rady Gabinetowej nie mają charakteru prawnie wiążącego.

Kompetencje Prezydenta RP związane z nadawaniem obywatelstwa

Prezydent RP nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. Osoby, które mieszkają w Polsce (i nie są na pobycie na podstawie wizy lub w ruchu bezwizowym) składają wnioski za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na swoje miejsce zamieszkania, a zamieszkałe za granicą – za pośrednictwem właściwego konsula.

Kompetencje Prezydenta RP dotyczące aktów urzędowych

Prezydent RP wydaje rozporządzenia, zarządzenia i postanowienia, w tym m.in.:

  • zarządzenie wyborów do Sejmu i Senatu,
  • zwoływanie pierwszego posiedzenia nowo wybranych Sejmu i Senatu,
  • skracanie kadencji Sejmu w przypadkach określonych w Konstytucji,
  • inicjatywy ustawodawczej,
  • zarządzanie referendum ogólnokrajowego,
  • podpisywanie albo odmowy podpisania ustawy,
  • zarządzanie ogłoszenia ustawy oraz umowy międzynarodowej w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej,
  • zwracanie się z orędziem do Sejmu, do Senatu lub do Zgromadzenia Narodowego,
  • wnioskowanie do Trybunału Konstytucyjnego,
  • wnioskowanie o przeprowadzenie kontroli przez Najwyższą Izbę Kontroli,
  • desygnowanie i powoływanie Prezesa Rady Ministrów.

Prawo łaski

Prezydent może zastosować akt łaski wobec każdego skazanego oprócz tych osób, które zostały skazane przez Trybunał Stanu.
Prezydencki akt łaski nie podlega kontroli.

Źródło: Prezydent.pl

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Po co Polsce Prezydent? Kompetencje Prezydenta RP - Portal i.pl

Wróć na naszemiasto.pl Nasze Miasto