Nowe 9 000+ miesięcznie dla pracującego seniora czyli rewolucja w ulgach podatkowych. Komu przysługuje: umowa o pracę, zlecenie

To także szansa by np. pieniądze zaoszczędzone na podatku dochodowym złożyć w choć mały kapitalik do wykorzystania w kolejnych latach gdy już przejście wyłącznie na emeryturę z ZUS stanie się nieuniknione, a wcześniej nie było ku temu okazji.

Od razu to podkreślmy, bo stan zdrowotny Polaków zbliżających się do wieku emerytalnego jest bardzo zły i setki tysięcy Polaków czekają z niecierpliwością momentu ukończenia 60. roku życia (kobiety) i 65. roku życia (mężczyźni) jak wybawienia - to jest sposób na odłożenie na emeryturę metodą "last minute" tylko dla osób, którym zdrowie pozwala na aktywność zarobkową także po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego.

Zauważmy też od razu, że ulga jest premią wyłącznie dla seniorów, którzy uzyskują oskładkowane ZUS dochody: umowa o pracę, umowa zlecenie. Umowy o dzieło, które są co do zasady zwolnione z obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne (także zdrowotne) nie uprawniają do tej ulgi - dochody na ich podstawie uzyskane podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach, a wolna od podatku jest kwota 30 000 tys. zł rocznie - jak dla wszystkich innych podatników.

Dzięki wydłużeniu pracy i odłożeniu terminu złożenia wniosku o emeryturę te osoby do końca 2021 roku zyskiwały dwojako:

• każdy miesiąc aktywności podwyższał wymiar emerytury z chwilą złożenia wniosku (ze względu na sposób jej wyliczania, o czym dalej),
• dodatkowe składki emerytalne wpływające do ZUS zwiększały kapitał, od którego wyliczona zostanie w przyszłości emerytura.

Teraz od początku 2022 roku dochodzi korzyść trzecia: trafiające tu i teraz do ręki oszczędności na podatku - dzięki obowiązującej od 1 stycznia 2022 r. nowej uldze dla seniorów - tzw. PIT-0 dla seniora.

PIT-0 dla seniorów to zachęta do pozostania na rynku pracy. Będą z niego korzystać zatrudnieni na etacie, pracujący na zleceniach i przedsiębiorcy (skala, „liniówka” i ryczałt), którzy mimo osiągnięcia uprawnień do emerytury zrezygnują z jej pobierania i będą dalej aktywni zawodowo.

Trzeba jeszcze raz podkreślić, że to jest przywilej, a nie jakiś nakaz. Jeśli ktoś ze względu na stan fizyczny i psychiczny wyczekuje - w zależności od płci - ukończenia 60. lub 65. roku życia, by przejść na zasłużoną emeryturę - nie musi z ulgi korzystać. Składa wniosek o świadczenie emerytalne z dniem uzyskania praw do emerytury i po sprawie.

Jeśli jednak ktoś chce dalej funkcjonować na rynku pracy lub prowadzić biznes, zamiast przechodzić od razu na emeryturą może skorzystać z ulgi - nadal składki do ZUS będą zwiększać jego kapitał, od którego w przyszłości zostanie wyliczona wysokość emerytury (wyższa z każdym miesiącem dodatkowej aktywności zawodowej), a ponadto w portfelu zostanie PIT, który trzeba by normalnie od takich dochodów zapłacić. I to jest ta dodatkowa premia podatkowa dla seniora.

PIT-0 dla seniora zadziała tak jak stosowany kolejny rok z rzędu PIT-0 dla młodych, tzn. obejmie m.in. roczny przychód z pracy do kwoty 85 528 zł. Seniorzy emeryci nawet jeśli zarabiają, ale równolegle korzystają z emerytury, mają do wykorzystania tylko kwotę wolną, która wynosi 30 tys. zł.

Jak łatwo policzyć, daje to dochód do opodatkowania (po odliczeniu obowiązkowych składek ZUS) w wysokości średnio miesięcznie 7 217,30 zł czyli brutto ponad 9 000 zł miesięcznie.

Niestety, PIT-0 dla seniora nie dotyczy osób, które uzyskują dochody na podstawie umowy o dzieło. Tego typu umowy nie są objęte obowiązkowymi składkami na ubezpieczenie emerytalne. Dodane do ustawy o PIT zwolnienie z podatku od 1 stycznia 2022 r. nie obejmuje więc kobiet po ukończeniu 60. roku i mężczyzn w wieku 65+, którzy uzyskują takie dochody. Jeśli zaś takie osoby mają dochody i oskładkowane i z tytułu umów o dzieło, to do limitu zwolnienia z PIT wliczane są tylko dochody oskładkowane. Dochody z umów o dzieło podlegają podatkowi na standardowych zasadach, czyli pełna kwota dochodu podlega podatkowi według stawek skali podatkowej.

Te osoby jednak też zyskują dzięki kwocie wolnej od podatku - jeśli w płaconych na podatek zaliczkach nie jest uwzględniana kwota wolna, to po zakończeniu roku podatkowego fiskus zwróci im 5 100 zł; wcześniej zwracał nieco ponad 500 zł, a więc też można roczny zysk podatkowy rzędu 4,5 tys. zł odkładać: rok, dwa, trzy a konto przyszłego budżetu na emeryturze.

Już teraz jest takich osób 142 tys., a w przyszłości może ich być jeszcze więcej. W przyszłym roku zaoszczędzą one na podatku ok. 500 tys. zł. Co ważne, jest to rozwiązanie, z którego skorzystają zarówno pracownicy jak i przedsiębiorcy.

To naprawdę dobra wiadomość dla seniorów, którzy mimo przekroczenia 65. roku życia nie składają wniosku o emeryturę, lecz dalej są aktywni zawodowo: pracują na etacie lub na umowach cywilnych albo prowadzą działalność gospodarczą.

Dla osób uprawnionych do emerytury w nowym systemie tzw. kapitałowym wysokość emerytury mocno zależy od tego, w jakim wieku przejdą oni na emeryturę. W uproszczeniu rzecz ujmując, wyliczana jest ona w matematyczny sposób: zgromadzony na kontach ZUS kapitał dzielony przez liczbę miesięcy, przez które emerytura ma być wypłacana. Ta liczba to różnica między aktualnym średnim wiekiem życia wyliczanym statystycznie a wiekiem (rok, miesiąc), w którym jest osoba wnioskująca o emeryturę w tym momencie.

Nawet jeśli więc do ZUS nie wpływają składki emerytalne związane z bieżącą aktywnością zawodową seniora-osoby, która osiągnęła już wiek emerytalny, to i tak emerytura z miesiąca na miesiąc staje się wyższa. Przy aktywności zawodowej podwyższa ją zaś dodatkowo choćby o małą kwotę każda składka emerytalna, która wpłynie do ZUS z tytułu pracy, zlecenia czy działalności gospodarczej seniora.

Osoba zarabiająca brutto aktualnie 9,5 tys. Zł brutto może odłożyć w trzy lata 23 544 zł, bo tyle zaoszczędzi na podatku dochodowym od osób fizycznych – szczegółowe rozliczenie, dalej.

Oczywiście przy osobach o niższych zarobkach nie będą to kwoty aż tak imponujące.

Dodatkowo trzeba mieć na uwadze, że potrącana wciąż od wynagrodzenia składka emerytalna będzie powiększać kapitał w ZUS, od którego w chwili złożenia wniosku o emeryturę zostanie ustalona jej wysokość; dzięki temu emerytura będzie odpowiednio wyższa. Podobnie jak przez sam fakt zwłoki z przejściem na emeryturę – dzięki przesunięciu ów zgromadzony kapitał zostanie podzielony przez mniejszą liczbę miesięcy pozostających do statystycznego wieku życia.

Oznacza to, że jednak decyzja o przedłużeniu aktywności zarobkowej zamiast natychmiastowego przejścia na emeryturę z chwilą uzyskania do tego prawa daje aż trzy korzyści – z punktu widzenia ostatecznego wymiaru emerytury i pieniędzy zgromadzonych nawet w ostatniej chwili na okres po zakończeniu aktywności zawodowej.

Zarobki brutto-netto osoby na umowie o pracę
Zarobek brutto 9 500 PLN
Kwota netto 6 805,77 PLN
Kwotę netto pomniejszają:

• ubezpieczenie emerytalne 927,20 PLN
• ubezpieczenie rentowe 142,50 PLN
• ubezpieczenie chorobowe 232,75 PLN
• ubezpieczenie zdrowotne 737,78 PLN
• zaliczka na PIT 654 zł

Warto dodać, że do końca czerwca pobierana przez płatnika zaliczka była wyliczana według skali, w której pierwsza stawka wynosiła 17 proc., zaliczka więc wynosiła 805,00 PLN - czyli 151 PLN więcej.
Ponieważ ostatecznie nowa stawka PIT 12 proc. obowiązuje z mocą wsteczną, od 1 stycznia, w takim przypadku podatnik dostanie zwrot przy rozliczeniu rocznym równy 6 razy po 151 zł, czyli 906 PLN.

Ile zyska na uldze PIT-0 dla seniora osoba zarabiająca na etacie 10 000 zł brutto miesięcznie

Zysk roczny z tytułu ulgi to 8 441,12 zł (nie 8 460, jak wychodzi z pomnożenia 12 razy o 705 zł, ale minus 28,88 zł podatku od nadwyżki ponad kwotę ulgi 85 528 zł).

Jeśli chcesz poznać szczegółowe wyliczenia, po prostu kliknij w ten tekst

Po obniżeniu wieku emerytalnego do 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet na początku rządów PiS i prezydentury Andrzeja Dudy trwały cały czas dyskusje jak zachęcić seniorów do wydłużania czasu aktywności zawodowej, bo wiadomo, że ceną za skrócenie stażu pracy i czasu aktywności zawodowych są automatycznie niższe emerytury niż w wariancie przechodzenia na nie dopiero w wieku 67 lat.
Były różne projekty, łącznie z wypłacaniem specjalnej premii (10 000+), nie zmaterializowały się one jednak w regulacje prawne. Zwolnienie z podatku seniorów pozostających aktywnych (zarobkujących) to bardzo dobry pomysł temu sprzyjający – większość osób, które ukończą 65 lat, będzie praktycznie obciążona wyłącznie 9-procentową składką na ubezpieczenie zdrowotne (a osoby prowadzące działalność gospodarczą w wielu przypadkach nawet mniejszą składką). Można przypuszczać, że będzie to skuteczna zachęta do wstrzymania się z przejściem na emeryturę dla osób, które mają wciąż siły i możliwości zarobkowania przez dłuższy okres stażu seniora.

Podstawa prawna:
Art. 21 ust. 1, pkt 154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn.zm.; ostatnia zmiana 2022 poz. 1265):

Chcesz poznać dokładną treść przepisów regulujących zasady korzystania z PIT-0 dla seniorów, po prostu kliknij w ten tekst.