"Dekomunizacja" ulic w Wieluniu. Lech Kaczyński jednym z nowych patronów

Decyzje wynikają z tzw. ustawy dekomunizacyjnej. Wojewoda Zbigniew Rau nadał nowe nazwy ulic po konsultacji z Instytutem Pamięci Narodowej.

Nazwa 18 Stycznia, nadana ulicy w Wieluniu i Rudzie, upamiętnia wyzwolenie miasta spod okupacji niemieckiej przez Armię Czerwoną w 1945 r. W związku z ustawą dekomunizacyjną, ratusz zaproponował, aby powrócić do historycznej nazwy ulicy - Rudzka. Radni miejscy nie wyrazili jednak na to zgody. Odrzucono też wtedy uchwałę w sprawie ulicy Józefa Biedala, którego burmistrz proponował zastąpić Szarymi Szeregami.

Samorządy miały czas do 2 września na usunięcie patronów ulic, placów i innych obiektów publicznych kojarzonych z komunizmem. Tam, gdzie tego zaniechano, wojewoda miał prawo nadać własne nazwy. Zarządzenia zastępcze zostały już wydane. W Wieluniu ulica 18 Stycznia stanie się ulicą Lecha Kaczyńskiego, natomiast w Rudzie - Generała Władysława Andersa. Z kolei Józefa Biedala zastąpi w roli patrona Jan Stanko. Kolejnym patronem, którego uznano za niepożądanego w świetle ustawy dekomunizacyjnej, jest Wincenty Baranowski. Ulica nazwana jego imieniem będzie nazywać się Żołnierzy Niezłomnych.

- Pozostaje uczucie niedosytu, jako że mając możliwość zmiany przez Radę Miejską nazw ulic na takie, jakie chcieliśmy, nie skorzystaliśmy z przysługującego nam prawa - komentuje burmistrz Wielunia Paweł Okrasa.

Zarządzenia wojewody (KLIKNIJ):
Ulica 18 Stycznia w Wieluniu
Ulica 18 Stycznia w Rudzie
Ulica Józefa Biedala
Ulica Wincentego Baranowskiego

Dlaczego w ubiegłym roku rada miejska nie zmieniła nazw ulic 18 Stycznia i Józefa Biedala zgodnie z propozycjami władz ratusza, czyli na Rudzką i Szarych Szeregów? Ci, którzy byli przeciwni zmianom, wyrażali niezadowolenie, że samorządy są zmuszane do podejmowania decyzji o podłożu politycznym, a przede wszystkim powoływali się na wolę mieszkańców, którzy w zdecydowanej większości sprzeciwili się "dekomunizacji" ulic.

Zanim poddano uchwały pod głosowanie, urząd miejski przeprowadził konsultacje społeczne. Od mieszkańców ul. 18 Stycznia w Wieluniu i Rudzie spłynęło do magistratu 191 ankiet, z czego 179 wyrażało sprzeciw wobec zmiany nazwy ulicy. Spośród 26 mieszkańców ul. Biedala biorących udział w konsultacjach tylko trzech opowiedziało się za zmianą patrona.

Zarządzenia wojewody wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ich w Dzienniku Urzędowym Województwa Łódzkiego. Gminie Wieluń przysługuje skarga do sądu administracyjnego, ale czy samorząd skorzysta z tej możliwości, nie wiadomo.

- Decyzja należy do wojewody łódzkiego, ale jak odniosą się do niej radni miejscy, trudno mi powiedzieć. Gdyby zależało to ode mnie nie zmieniałbym nazwy ulicy 18 Stycznia, która wiąże się z wyzwoleniem Wielunia. W przypadku konieczności dokonania nazwy ulicy moim zdaniem najlepszym rozwiązaniem byłoby jednak nadanie ulicy 18 Stycznia nazwy ul. Rudzka, która nie budzi zastrzeżeń - uważa przewodniczący rady miejskiej Piotr Radowski, który o zmianie nazwy ul. 18 Stycznia na Lecha Kaczyńskiego dowiedział się od nas.

Jeśli nowe nazwy wejdą w życie, mieszkańcy nie będą musieli wymieniać dowodów osobistych. Zmiana nazwy ulicy dokonana na podstawie ustawy dekomunizacyjnej nie ma wpływu na ważność dokumentów zawierających nazwę dotychczasową.

- Dokumenty będą ważne, dopóki nie upłynie termin ich ważności - uspokaja burmistrz Paweł Okrasa.

Wojewoda podjął decyzję na podstawie opinii Instytutu Pamięci Narodowej. O wyzwalaniu ziem spod niemieckiej okupacji IPN pisze tak: „Zgodnie z propagandową praktyką władz komunistycznych wydarzenie to celebrowane było - niezgodnie z faktami historycznymi - jako >>dzień wyzwolenia<< oraz powód do wyrażania wdzięczności społeczeństwa wobec Armii Czerwonej. Tymczasem wbrew nadziejom Polaków, oczekujących odbudowy wolnego kraju po likwidacji okupacji niemieckiej, Armia Czerwona w latach 1944-1945 stała się narzędziem ponownej aneksji niemal połowy terytorium RP do ZSRS, zniewolenia całej reszty kraju oraz budowy w nim systemu komunistycznego w pełni zależnego od władz w Moskwie”.

I dalej: „Stacjonowanie Armii Czerwonej/Sowieckiej w Polsce po roku 1944 uniemożliwiło odbudowę niepodległej Rzeczypospolitej Polskiej i było podstawowym czynnikiem, który zapewnił funkcjonowanie państwa komunistycznego na ziemiach polskich objętych dominacją ZSRS. Waga tych faktów sprawia, iż przedmiotowa nazwa, honorująca moment wkroczenia Armii Czerwonej do wymienionej miejscowości spełnia rolę daty symbolizującej komunizm”.